Podobnie jak komputery, ludzkie mózgi mają ograniczoną moc obliczeniową. Gdy ilość napływających informacji przekracza nasze możliwości, cierpi na tym nasza wydajność. W takich sytuacjach dobre zrozumienie wiadomości może okazać się niemożliwe, użytkownicy mogą pominąć ważne szczegóły, może nawet dość do porzucenia wykonywanych działań.
W obszarze user experience stosujemy następującą definicję: obciążenie poznawcze narzucone przez UI to ilość zasobów umysłowych potrzebnych do obsługi systemu. Nieformalnie możemy myśleć o zasobach mentalnych jako o „mocy obliczeniowej mózgu”.
Termin „obciążenie poznawcze” został pierwotnie wymyślony przez psychologów, aby opisać wysiłek umysłowy wymagany do przyswojenia nowych informacji. Chociaż serfowanie po Internecie jest znacznie przyjemniejszą czynnością niż formalna edukacja, obciążenie poznawcze wciąż jest istotnym czynnikiem: użytkownicy muszą nauczyć się korzystać z nawigacji, układu i formularzy transakcyjnych witryny. Nawet jeśli witryna jest dość znana, użytkownicy muszą nadal umiejętnie filtrować jej funkcjonalności przez swoje cele. Na przykład podczas planowania wakacji obciążenie poznawcze użytkowników obejmuje wiedzę związaną z interfejsem i określone ograniczenia związane z wyjazdem, takie jak cena i ramy czasowe ich urlopu.
Gdy komputer nie jest w stanie sprostać naszym wymaganiom dotyczącym jego mocy obliczeniowej, możemy po prostu zakupić nowszą, mocniejszą maszynę. Ale nie ma sposobu, aby zwiększyć rzeczywistą moc obliczeniową naszych mózgów. Zamiast tego projektanci UX i UI muszą zrozumieć i uwzględnić te ograniczenia.
Wewnętrzne i zewnętrzne obciążenie poznawcze
Nie ma sposobu, aby całkowicie wyeliminować obciążenia poznawcze – co więcej, nawet gdyby było to możliwe, nie byłoby pożądane. W końcu ludzie odwiedzają strony internetowe, aby uzyskać informacje. Wchodzą na daną witrynę, aby dowiedzieć się czegoś o produkcie, organizacji lub usłudze, najprawdopodobniej jest coś, czego jeszcze nie wiedzieli. Wewnętrzne obciążenie poznawcze to wysiłek polegający na przyswajaniu nowych informacji i śledzeniu własnych celów.
Projektanci powinni jednak dążyć do wyeliminowania lub przynajmniej zminimalizowania zewnętrznego obciążenia poznawczego: elementów, które zajmują zasoby umysłowe, ale nie pomagają użytkownikom zrozumieć treści (na przykład różne style czcionek, które nie przekazują żadnego znaczenia lub skomplikowany interfejs).
Minimalizowanie obciążenia poznawczego
Uwaga użytkownika jest cennym zasobem i musimy nią odpowiednio dysponować. Wiele z naszych najważniejszych wskazówek dotyczących UX i UI – od dzielenia treści po optymalizację czasu odpowiedzi – ma na celu zminimalizowanie obciążenia poznawczego. Oprócz tych podstaw istnieją jeszcze 3 wskazówki dotyczące minimalizowania obciążenia poznawczego:
- Unikaj wizualnego bałaganu: zbędne linki, nieistotne obrazy i bezsensowna typografia spowalniają użytkowników i mogą sprawiać, że zaczną się oni gubić. Zwróć uwagę, że ważne linki, znaczące obrazy i typografia są cennymi elementami projektu. Tylko w przypadku ich nadużywania działają one odwrotnie i faktycznie zmniejszają użyteczność.
- Opieraj się na istniejących wzorach: ludzie mają już modele myślowe dotyczące działania witryn internetowych, oparte na ich przeszłych doświadczeniach z odwiedzaniem innych stron www. Korzystając z etykiet i układów, które napotkali w innych serwisach, zmniejszasz ilość wiedzy, którą muszą przyswoić na Twojej stronie. W końcu jak mówi prawo Jacoba – użytkownicy spędzają większość czasu w innych witrynach niż Twoja, więc wolą, aby serwis działał w taki sam sposób, jak wszystkie inne witryny, które już znają.
- Zmniejszenie ilości zadań: poszukaj w projekcie wszystkiego, co wymaga od użytkowników czytania tekstu, zapamiętywania informacji lub podejmowania decyzji. Następnie znajdź alternatywy: czy możesz pokazać zdjęcie, zamiast skomplikowanego opisu, ponownie wyświetlić wcześniej wprowadzone informacje lub zaprogramować inteligentne ustawienia domyślne? Nie będziesz w stanie zlikwidować wszystkich działań wykonywanych przez użytkowników, ale każdy usunięty element pozostawia więcej zasobów mentalnych na podejmowanie decyzji, które naprawdę są niezbędne.
Wnioski
Całkowite obciążenie poznawcze, czy inaczej mówiąc ilość energii, jaką użytkownik musi włożyć, aby korzystać z serwisu internetowego czy aplikacji, wpływa na łatwość wyszukiwania treści, korzystania z przygotowanego przez nas contentu i zwiększa konwersje. Większość użytkowników komputerów nauczyła się, że uruchamianie zbyt wielu programów w tym samym czasie może spowolnić lub nawet spowodować awarię komputera. Obchodzimy te ograniczenia, zamykając programy, gdy ich nie używamy. Podobnie dzieje się, kiedy użytkownik musi zbyt wiele siły mentalnej zużywać, by korzystać z naszego serwisu – może zdecydować się na jego zamknięcie. Właśnie z tego powodu tak istotne jest rozsądne wykorzystanie uwagi użytkowników i skierowanie ich sił poznawczych na produkt, a nie na obsługę witryny.
